Tempo muzyczne
Tempo muzyczne określa szybkość wykonania utworu. Kompozytorzy zazwyczaj określają tempo w jakim należy wykonać utwór. Czasami tempo utworu wynika z gatunku do jakiego należy. Kołysanka raczej będzie wykonana w tempie wolnym, a skoczna polka w szybkim.
Tradycja muzyczna nakazuje określanie tempa muzycznego w języku włoskim. Dzięki temu uzyskujemy bardzo uniwersalny zapis nutowy, który jest zrozumiały na całym świecie. Na początku nauki, może to być pewnym utrudnieniem, ale w późniejszym czasie okaże się to bardzo przyjazne. Gdy weźmiesz do ręki nuty wydane na węgrzech lub w hiszpani, nie wspominając już kultur posługujących się cyrylicą, czy też "krzaczkami", docenisz wtedy uniwersalność tego zapisu.
Współcześnie tempo określane bywa za pomocą ilości uderzeń na minutę. Do odmierzenia tak podanego tempa służy metronom. Metronom jest urządzeniem elektronicznym lub mechanicznym wystukującym jednostki metryczne w zadanym tempie. Metronom jest podstawowym narzędziem każdego muzyka. Należy go zakupić wraz z instrumentem i korzystać z niego od samego początku nauki.
Tempa wolne- grave = ciężko, poważnie
- largo = szeroko
- lento = powoli
- adagio = wolno
Tempa umiarkowane- andante = idąc
- andantino = szybciej niż andante
- moderato = umiarkowanie
- allegretto = ruchliwie
Tempa szybkie- allegro = szybko
- vivo = żywo
- presto = śpiesznie
- presto vivacissimo = bardzo żywo
- prestissimo = bardzo szybko
Określenia uzupełniające- assai = dość
- meno = mniej
- molto = bardzo
- non molto = nie bardzo
- non tanto = nie zanadto
- piú = więcej
- poco a poco = coraz bardziej
- poco un poco = trochę
- quasi = jakby
- sempre = stale
Chwilowe zmiany tempa
- andante = idąc
- andantino = szybciej niż andante
- moderato = umiarkowanie
- allegretto = ruchliwie
Tempa szybkie- allegro = szybko
- vivo = żywo
- presto = śpiesznie
- presto vivacissimo = bardzo żywo
- prestissimo = bardzo szybko
Określenia uzupełniające- assai = dość
- meno = mniej
- molto = bardzo
- non molto = nie bardzo
- non tanto = nie zanadto
- piú = więcej
- poco a poco = coraz bardziej
- poco un poco = trochę
- quasi = jakby
- sempre = stale
Chwilowe zmiany tempa
- assai = dość
- meno = mniej
- molto = bardzo
- non molto = nie bardzo
- non tanto = nie zanadto
- piú = więcej
- poco a poco = coraz bardziej
- poco un poco = trochę
- quasi = jakby
- sempre = stale
Chwilowe zmiany tempa
Niektóre fragmenty utworów, wymagają zmiany tempa na krótkim odcinku. Do tego celu służy cała paleta różnych określeń, które naprowadzają wykonawcę na właściwą interpretację utworu. Zwykle, chwilowe zmiany tempa, kończone są określeniem "a tempo", oznaczającym powrót do tempa początkowego.
- accelerando = przyspieszając
- allargando = rozwlekając
- animato = ruchliwiej
- doppio movimento = dwa razy szybciej
- meno mosso = mniej ruchliwie
- morendo = zamierając
- piú mosso = bardziej ruchliwie
- poco un poco mosso = trochę ruchliwiej
- rallentando = zwalniając
- stringendo = coraz gwałtowniej
- tenuto = wytrzymując